Een groot deel van de jongeren die vapen, rookt ook tabakssigaretten. Dat is zorgelijk. We zagen dat nog niet eerder zo duidelijk in Nederlandse cijfers. Het idee dat jongeren maar beter kunnen experimenteren met een e-sigaret dan met een tabakssigaret is dus lariekoek: tweederde van de vapende jongeren rookt. Zij worden ook nog eens blootgesteld aan de schadelijke stoffen uit de tabakssigaret én uit de vapedamp. In de huidige vapes zit bijvoorbeeld vaak nicotinezout. Dat is een vorm van nicotine die niet scherp is in de keel en razendsnel in de hersenen aankomt. Zo raken deze jonge tieners snel en ongemerkt verslaafd aan nicotine. Zeer zorgwekkend!

Al decennialang is roken de nummer 1 vermijdbare oorzaak van ziekte en sterfte in ons land. Ieder half uur telt Nederland één tabaksslachtoffer. Laten we zeggen als samenleving dat dat niet meer acceptabel is. Dat dat moet stoppen.

Beste Tweede Kamerleden. Namens alle artsen in Nederland. Help onze samenleving van z’n rookverslaving af. Met het preventieakkoord heeft u het recept in handen. 20.000 mensen die overlijden aan de gevolgen van tabak ieder jaar. Honderden kinderen per week die verslaafd raken aan tabak. Dat moet echt stoppen.

Ik zie regelmatig mensen die roken en die net de boodschap hebben gekregen dat ze kanker hebben. Roken heeft een negatief effect op de behandeling en de levenskans. Stoppen met roken is ook dan zo belangrijk. Daar is vaak hulp bij nodig, want roken is een verslaving waar je moeilijk vanaf komt. Een rookvrije omgeving helpt rokers om te stoppen én voorkomt dat kinderen beginnen met roken. Vaak is er niet veel nodig om de omgeving rookvrij te maken, want heel veel mensen zullen het met je eens zijn. Voorkomen is cruciaal, omdat genezen vaak niet meer mogelijk is.

Het gaat mij aan mijn hart dat een groot deel van de rokers zijn pensioen niet eens haalt. Niet een hartinfarct op je 60e en ‘boem dood’. Nee, eerst etalagebenen, inleveren van hobby’s, niet meer aan kunnen sluiten bij de wandelclub, algehele vermoeidheid. Stoppen met roken kan, maar is verdomd moeilijk en lukt niet altijd alleen. Het is belangrijk dat vrienden, familie, huisgenoten en ook de artsen steunen en deelgenoot worden én helpen bij het stoppen.

Een kind onverwacht verliezen aan wiegendood is zo schokkend voor ouders. Roken in de zwangerschap of in de buurt van het kind verdubbelt die kans. Het maakt me verdrietig als dat het geval is. Roken is een hele nare verslaving waar je niet voor kiest als je als puber begint. Begrip in plaats van verwijt is nodig om mensen te helpen om te stoppen met roken. Het leven is het zo waard en het kan écht. Er is hulp.

Sigaretten zijn net zo verslavend als heroïne en cocaïne, maar op meer plekken te koop dan brood. De sociale besmettelijkheid van roken is enorm groot, en dat blijft zolang we tabak behandelen als een normaal product en er op zoveel plekken gerookt wordt. Decennia lang leerden kinderen roken van hun omgeving, het is daarom ook de omgeving die ervoor kan zorgen dat kinderen niet beginnen en rokers stoppen. Dat is een verantwoordelijkheid van ons allemaal, met een belangrijke rol voor de zorg.

Naast ziekte en lichamelijke problemen zie ik dagelijks de worsteling en strijd van mijn patiënten om van de rookverslaving af te komen. Soms lukt het pas als men een aandoening heeft gekregen en vaak is het dan al te laat. Terwijl we weten dat roken zo schadelijk is, hebben we een maatschappij gecreëerd waar dagelijks tieners starten met roken. Ik kan dat als huisarts helaas niet voorkomen. Dat er in zoveel supermarkten nog sigaretten verkocht worden, is voor mij een doorn in het oog. Ook het roken in speeltuinen, op schoolpleinen en sportvelden, dat kan gewoon niet meer. Om tieners te beschermen tegen roken zullen we roken minder normaal moeten maken en daar zijn grote stappen voor nodig. Alleen als we dat doen, doen we echt iets aan voorkomen van de ellendige gevolgen later.

Stop nu met roken en wacht niet tot je eerste hartinfarct. Het Trimbos Instituut laat zien dat maar liefst 80% van alle rokers wil stoppen. Dit betekent dat niet alleen onze kinderen en alle niet-rokers geholpen zijn met een veel strikter beleid, maar ook het merendeel van alle rokers. De distributie en verkrijgbaarheid van sigaretten wordt daarmee in stand gehouden voor een absolute minderheid van onze samenleving.. Dat is maatschappelijk en politiek niet meer te verdedigen. Op naar een Rookvrije Generatie!

In de spreekkamer is het van belang dat je als huisarts goed op de hoogte bent van de impact van roken. Dat je weet dat het voor de meeste rokers een ernstige verslaving is en dat je rokers ook op die manier benadert. Dus toon empathie en blijf naast de roker staan, ook als het niet direct lukt om te stoppen. Help patiënten in je eigen praktijk of verwijs door. Geef een advies afhankelijk van het soort roker, de motivatie en eerdere ervaringen met stoppen met roken. En bespreek met de roker wat de verschillende mogelijkheden voor begeleiding zijn. Zo is de huisarts de spil in het systeem die zelf aanbod heeft maar ook doorverwijst naar het andere aanbod dat er is, zoals groepscursussen of de verslavingsarts.